مدت زمان تخمینی مطالعه: 12 دقیقه
امروزه تعداد بسیار زیادی از جوانان کشور با مشکل ریزش مو در مردان مواجه هستند. این مشکل در سطح جامعه به موردی همه‌گیر تبدیل شده و کمتر خانواده‌ای را می‌توان پیدا کرد که حداقل یک نفر از اهل آن، با مشکل ریزش مو درگیر نباشد.
بسیاری از منابع نیز اطلاعات مبهم زیادی در مورد علت ریزش موی مردان ارائه می‌دهند که چیزی جز سردرگمی برای عموم جامعه به ارمغان نیاورده است. با تکیه بر تحقیقات علمی و آخرین یافته‌های پژوهشگران این حوزه، دلایل اصلی ریزش مو در مردان را جمع آوری کرده و در اختیارتان می‌گذاریم تا بتوانید ازین مشکل آزاردهنده رهایی یابید.
آندروژنیک آلوپسیا
موارد بسیار زیادی گزارش شده که در آن مردان جوان یا میانسال برای ریزش موهای خود مراجعه کرده‌اند که در ظاهر هیچ مشکلی در موهایشان نبوده. پس از تحقیقات بسیار مشخص شد که ریزش موی آنان، چیزی به نام (آندروژنیک آلوپسیا) می‌باشد. در حال حاضر 20 درصد از جوانان ما به این مشکل دچاراند. جالب است بدانید مردانی که در دهه چهارم زندگی خود به سر می‌برند، حدود 40 درصد و مردانی که در دهه پنجم عمر خود هستند، حدود 50 درصد به این عارضه دچاراند. در بسیاری موارد، علت ریزش موی وسط سر مردان همین مورد است.
دلایلی که برای این ریزش مو ذکر شده، بسیار متعدد هستند اما پس از شروع دوران بلوغ می‌توان نشانه‌های شروع آن را دید. موهای سر از این زمان به بعد کم کم نازک شده و فولیکول سر، آمادگی بیشتری برای ریختن دارد. درمان‌هایی برای این نوع نارسایی وجود دارد که درمان با ماینوکسیدیل و گیاهان دارویی ازین قبیل هستند.
ژنتیک فرد
ژنتیک یکی از تأثیر گذارترین عوامل در میزان سلامت مو است بطوری که بسیاری از مردانی که دچار طاسی هستند، ژنتیک را علت ریزش موی سر خود می‌دانند. عملکرد عامل ژنتیک در ریزش مو بسیار قابل توجه است، بطوری که ممکن است دو برادر در سنین بزرگسالی، یکی دچار عارضه ریزش مو شده و دیگری ازین مشکل بی بهره باشد.
عامل ژنتیک در ریزش مو، ممکن است از یکی از والدین به شما برسد پس اگر برای مثال پدرتان موهای ضخیم و پرپشتی دارد به این معنا نیست که شما هم اینگونه خواهید بود. زیرا ممکن است این عامل را از مادر خود به ارث ببرید و یا حتی عامل درون پدر شما باشد و به شما انتقال یابد اما درون خود وی فعال نباشد!
البته این نکته را نیز بدانید که بر خلاف باور عموم، ژنتیک تنها علت ریزش مو در مردان نیست. بلکه عوامل دیگری مثل بالا رفتن سن، عدم رعایت بهداشت فردی، هورمون‌ها و… می‌توانند باعث تشدید ریزش مو شوند. البته تحقیقات نشان داده که ژنتیک، علت ریزش مو شقیقه در مردان است. یعنی ابتدا ریزش از شقیقه‌ها شروع می‌شود.
هورمون‌ها
هورمونی با نام دی هیدراتستسترون (DHT) وجود دارد که ارتباط نزدیکی با تستسترون دارد. این هورمون در بسیاری از موارد باعث ایجاد طاسی و ریزش موی پشت سر مردان می‌شود. علت ترشح این هورمون این است که تستسترون با آنزیمی به اسم Alpha-Reducatase واکنش نشان می‌دهد.
تأثیر این هورمون به این صورت است که با ایجاد DHT، فولیکول‌های مو نازک‌تر شده و به مرور زمان ضعیف و کوچکتر می‌شوند که نشانه آن را می‌توان در ساقه مو دید. به مرور زمان، بسیاری از موها رشدشان متوقف می‌شود. البته اکثر مردان هنگامی متوجه وجود این مشکل در موهایشان می‌شوند که بیش از نصف موهای سرشان تحت تأثیر هورمون DHT آسیب دیده است. پس عامل DHT را می‌توان علت ریزش موی پشت سر مردان دانست.
تأثیر سن بر ریزش مو مردان
تأثیر هورمون DHT یا هر کدام از دیگر عوامل ریزش مو در مردان، یک شبه عمل نمی‌کند بلکه به زمان نیاز است تا تأثیر منفی آن‌ها نمایان شود. تأثیر پذیری فولیکول مو از عوامل ریزشی در عموم مردم معمولاً بعد 30 یا حتی 40 سالگی اتفاق می‌افتد. اما هستند افرادی که در سنین پایین دچار این عارضه می‌شوند. علت ریزش مو در این مردان را نمی‌توان فقط به یک عامل ربط داد بلکه عواملی مثل بهداشت، ژنتیک و هورمون دانست. البته معمولاً اولین نشانه‌ها در ریزش موی شقیقه مردان اتفاق می‌افتد.
اگر بخواهیم یک نتیجه کلی از این بخش عنوان کنیم، می‌توان گفت که ژن آلوپسیا آندروژنیک بیشتری تأثیر را در ریزش موی مردان در سرتاسر دنیا دارد. این ژن بگونه‌ای عمل می‌کند که ممکن است در دوره‌های مختلف، ریزش مو با سرعت متغیری اتفاق بیوفتد و حتی برای مدت زمانی متوقف شود.
وارد شدن آسیب جسمی
موی انسان دارای چرخه زندگی برنامه‌ریزی شده‌ای می‌باشد و هرگونه آسیب فیزیکی به دیگر نقاط بدن می‌تواند باعث کوتاه‌تر شدن این چرخه عمر شود. عواملی مثل تصادف رانندگی، جراحی، بیماری‌های شدید، آنفولانزا و در دو سال اخیر در بعضی موارد بیماری کرونا می‌توانند این عامل را تشدید کنند که اولین نشانه‌ها در قسمت شقیقه است. ریزش موی شقیقه در مردان بسیار شایع می‌باشد.
در چرخه عمر مو که بدان اشاره کردیم، سه مرحله وجود دارد. مرحله رشد، مرحله استراحت و مرحله ریزش. به بیان ساده‌تر یکی از عوامل ریزش مو شقیقه مردان، می‌تواند بروز شوک بر اثر عوامل ذکر شده به مو باشد که همین امر، چرخه رویش و استراحت مو را کوتاه کرده و مستقیم به مرحله ریزش می‌رسد.
ریزش مو در شقیقه مردان اغلب از 3 تا 6 ماه زمان می‌خواهد تا مشخص شود. معمولاً ریزش مو شقیقه مردان را خودشان نمی‌فهمند تا زمانی که دیگر دیر شده و مقدار بسیار زیادی را از دست داده‌اند. پس اگر اطرافیانتان به شما این هشدار را دادند، آن را جدی بگیرید.
استفاده بیش از حد از ویتامین A
مرکز سلامت پوست آمریکا طی تحقیقاتی که سال‌ها پیش انجام داد، اعلام کرد که مصرف بیش از حد داروها یا مکمل‌های دارای ویتامین A یکی از اصلی‌ترین عوامل ریزش مو در مردان و زنان است. طبق این گزارش مقدار مصرف مجاز روزانه ویتامین A 5000 واحد بین‌المللی (UI) برای بزرگسالان و بچه‌های بالای 4 سال است.
اگر از مکمل‌های حاوی ویتامین آ استفاده می‌کنید و دچار ریزش مو هستید، آگاه باشید که قطع یکباره آن، می‌تواند آسیب جدی را به بدن شما وارد کند. توصیه می‌شود برای درمان این معظل به پزشک مراجعه کنید. البته اگر علت اصلی ریزش موی مردان این مورد باشد، با قطع مصرف آن رشد موها به حالت طبیعی برخواهد گشت.
کمبود پروتئین در رژیم غذایی
منابع زیادی وجود دارند که می‌توانند پروتئین مورد نیاز بدن شما را تأمین کنند. مثل گوشت، تخم مرغ و حبوبات. اگر به میزان مورد نیاز به بدن پروتئین نرسانید، باعث ایجاد یک ریزش موی سر در خود خواهید شد. این ریزش از ایجاد یک وقفه در چرخه عمر مو، در قسمت رشد مو اتفاق خواهد افتاد که در نهایت اگر به آن رسیدگی نکنید، قابلیت تبدیل به طاسی کامل را دارد. اولین نشانه‌های ریزش مو در مردان در اثر کمبود پروتئین، پس از 2 تا 3 ماه مشخص می‌شود.
تغیرات هورمونی
هنگامی که تعادل در امر تولید هورمون‌های بدن اتفاق بیوفتد، یکی از عوارض جانبی که همراه خواهد داشت، ریزش موی وسط سر مردان خواهد بود. این عارضه را می‌توان بسیار شبیه به ریزش موی چرب مردان دانست زیرا هر دو پس از کشف، بسیار زود اتفاق می‌افتند. در اثر تغییرات هورمونی، گیرنده‌های آندروژن (هورمون مردانه) در پوست سر فعال می‌شوند و با این اتفاق، فولیکول‌های مو کوچک شده و مرد شروع به از دست دادن موهای خود می‌کنند.
برای رفع مشکل ریزش موی وسط سر مردان، بهتر است که با پزشک مشورت کنید تا وابسته به شرایط فردی تحت درمان قرار بگیرید.
کم خونی ناشی از فقر آهن
مشکلی که بیشتر در سطح جامعه زنان با آن گریبان‌گیر هستند اما موارد بسیار زیادی مشاهده شده‌اند که مردان نیز از آن رنج می‌برند. کم خونی و فقر آهن بسیار زیاد شده و علت آن را می‌توان تغذیه نادرست این روزهای بسیاری از افراد سطح جامعه دانست.
از رایج‌ترین انواع کم خونی را می‌توان فقر آهن دانست. فقر آهن باعث ریزش موی پشت سر در مردان می‌شود. دلیل آن را اینگونه توضیح داده‌اند که با کمبود آهن در سطح خون، بدن نمی‌تواند به اندازه کافی هموگلوبین بسازدو از آن جا که هموگلوبین نقش اکسیژن رسان را دارد، با کاهش آن رشد و ترمیم سلول‌های مختلف سطح بدن با مشکل مواجه می‌شود. این مشکل برای سلول‌های سر نیز اتفاق می‌افتد و از آن جا که موهای پشت سر از حساسیت بیشتری برخورداراند، ریزش موی پشت سر در مردان زودتر از دیگر نواحی رخ می‌دهد.
البته ذکر این نکته لازم است که فقر آهن نه تنها دلیل ریزش موی پشت سر در مردان است، بلکه عامل تشدید کننده طاسی الگوی زنانه و مردانه نیز هست. بهترین راه تشخیص این مشکل، دادن آزمایش خون است اما علائم آن را می‌توان نقاط قهوه‌ای رنگ بر روی پوست سر دانست. اگر از مشکل ریزش موی پشت سر در مردان رنج می‌برید، توصیه می‌کنم حتماً آزمایش خون بدهید.
هنگامی که از وجود این مشکل مطمئن شدید، می‌توانید با توصیه پزشک به مصرف قرص آهن و مکمل‌های غذایی روی بیاورید. مصرف گوشت قرمز و سبزیجاتی مثل اسفناج و حبوبات نیز در درمان ریزش موی پشت سر در مردان بسیار مؤثر است.
ریزش موی چرب در مردان
بسیاری از افرادی که موهایشان می‌ریزد، با مشکل چربی مو دست و پنجه نرم می‌کنند. چربی مو حتی چند ساعت پس از استحمام نیز ممکن است اتفاق بیوفتد که در بعضی از مردان بسیار شایع است. این چربی‌ها از غددی که در پایه مو قرار دارند، ترشح می‌شوند. برای درخشان شدن و جلوگیری از شکستن مو به این چربی‌ها نیاز است.
علت چربی موی سر مردان
عادت‌هایی وجود دارد که ممکن است دلیل ترشح بیش از حد نیاز این غدد باشند. علت افزایش ترشح سبوم (چربی طبیعی) در پوست سر، یکی از موارد زیر است. با مطالعه و رعایت موارد زیر، درمان موهای چرب مردان را فرا می‌گیرید.
تریکوتیلومانیا
این اصطلاح به معنای دستکاری غیر ارادی و وسواس‌گونه موهای سر است. اگر شما نیز از آن دسته افرادی هستید که به موهای خود زیاد دست می‌زنید، بهتر است بدانید که با این کار تمام آلودگی و چربی سطح دست را به سطح پوست سر منتقل می‌کنید. برای درمان ریزش موی چرب مردان، بهتر است که این عادت را از خود دور کنید.
شستشوی زیاد موی سر
با شستشوی زیاد موی سر، باعث از بین رفتن میزان طبیعی چربی موی سر می‌شوید. این کار غدد مربوطه را تحریک به تولید میزان بسیار بیشتری از این چربی می‌کند. بهترین راه برای درمان ریزش موی چرب مردان، این است که در هفته دو یا سه بار با شامپو موهای خود را بشویید.
استرس و تأثیر آن بر چربی موی سر مردان.
همه ما بر تأثیر مخرب استرس بر جسم و روح انسان آگاهیم. یکی از بدترین تاثیرهای استرس در تولید چربی طبیعی سطح پوست سر است. در واقع استرس با تایرگذاری بر هورمون آندروژن که مسئول تولید سبوم است، آن را وادار به تولید مقدار بسیار بیشتری از چربی می‌کند. برای درمان ریزش موی چرب مردان، توصیه می‌شود به روش‌ها کنترل استرس روی بیاورید. پس از گذر یک دوره 3 تا 4 ماهه تأثیر آن را مشاهده خواهید کرد.
استفاده بیش از حد از نرم‌کننده‌های مو
اگر قصد استفاده از نرم‌کننده مو را دارید، مطمئن شوید که آن را فقط بر روی ساقه مو استفاده می‌کنید و از رسیدن آن به ریشه مو جلوگیری کنید. سعی کنید در استفاده از آن‌ها کمی محطاط باشید و پس از استفاده، زمینه سر را با آب فراوان بشویید. با این کار از بسته شدن منافذ سر توسط این نرم‌کننده‌ها جلوگیری می‌کنید. برای درمان ریزش موی چرب مردان، از شامپو مخصوص موی خود استفاده کنید.
حالت دادن زیاد موها
در حالت کلی سعی کنید موهای خود را زیاد دستکاری نکنید. در مورد سشوار باید بیان کرد که استفاده افراطی از این وسیله باعث تحریک غدد زمینه سر شده که خود باعث چرب شدن موی سر می‌شود. پس زیاد از سشوار استفاده نکنید.
نکته دیگر اینکه همیشه حواستان به تمیزی برس و شانه خود باشد. شانه‌ها محل تجمع محصولات آرایشی مو مثل ژل، واکس و غیره هستند. پس همیشه آن را تمیز نگه دارید تا مواد روی آن به مو منتقل نشود. برای درمان ریزش موی چرب مردان، بهتر است هفته‌ای یک بار شانه‌های خود را تمیز و ضدعفونی کنید تا اطمینان داشته باشید.
ریزش موی ریش در مردان
بسیاری از مردان با مشکل ریزش یا کم پشت بودن موی صورت یا همان ریش و سیبیل روبرو هستند. دلایل مختلفی همچون ژنتیک، بیماری، تغذیه و سبک زندگی می‌توانند باعث این مشکل شوند. در این قسمت به شریح علت ریزش موی ریش در مردان می‌پردازیم.
باید ذکر کرد که اگر دلیل ریزش موی ریش مردان ژنتیکی بود، باید از روش‌های مختلفی که در کاشت مو وجود دارند، استفاده کرد.
همانطور که اشاره کریم، هر تار مویی در بدن دارای چرخه عمر می‌باشد. در مقابل اگر یک عامل چه خارجی و چه داخلی باعث ایجاد اختلال در این چرخه شود، عمر موی کوتاه شده و فرد دچار ریزش مو می‌شود. موی ریش و سیبیل نیز همینطور است. عواملی مثل بیماری‌های عفونی پوستی، استرس، وضعیت نامناسب سلامت، تغذیه نامناسب، آسیب‌های فیزیکی و … می‌توانند علت‌های اصلی باشند.
اگر عامل ریزش مو، عفونی تغذیه یا سطح سلامت باشد، وجود یک یا چند عامل بازدارنده در رشد مو حتمی است که باید آن‌ها را از بین برد. اگر علت ریزش موی ریش مردان ژنتیکی یا هورمونی باشد، می‌توان آن را با روش‌های مختلف کاشت مو درمان کرد.
دلایل اولیه ریزش ریش و سیبیل در اقایان
ممکن است در دوران جنینی و بیماری‌های عفونی قبل از دوران بلوغ، مشکلاتی به وجود آید که از تشکیل فولیکول در صورت جلوگیری کند. در این حالت، از ابتدا مویی در قسمت ریش و سیبیل رشد نمی‌کند. دلیل دیگر، عدم وجود گیرنده‌های هورمونی است. در این حالت فولیکول‌های مو در صورت وجود دارند اما موهای فرد هم زمان با بلوغ رشد نمی‌کنند.
ریزش موی ریش مردان به دلیل نقص در سیستم خود ایمنی
این عامل را می‌توان مهم‌ترین دلیل ریزش مو بصورت سکه‌ای دانست. با توجه به وجود پیچیدگی بسیار زیاد در سیستم ایمنی بدن، گاهی پیش می‌آید که این سیستم دچار مشکل شده و موهای قسمت مختلفی از بدن را مورد حمله قرار می‌دهد!
در این حالت، سلول‌های ایمنی تلاش خود را برای از بین بردن سلول‌های مو می‌کنند. دلیل مشخصی هنوز برای این مشکل کشف نشده اما عواملی مثل تغذیه نامناسب، استرس، فشار روحی باعث تشدید این مشکل می‌شوند.
در این مقاله سعی کردیم تا از علائم و روش‌های درمانی ریزش موی سر آقایان، ریزش موی شقیه آقایان و همچنین ریزش موی وسط سر آنان مطالب مفیدی بیان کنیم. با توجه به طیف بسیار گسترده‌ای که در دلایل و عوامل مؤثر بر ریزش مو وجود دارد، توصیه می‌شود که به صورت خودکار شروع به مصرف داروهای شیمیایی و گیاهی نکنید و حتماً با پزشک و دکتر متخصص در حوزه زیبایی و سلامت مشورت کنید تا در کنار گرفتن بهترین نتیجه در مورد موی‌هایتان، باعث آسیب رسانی به دیگر نقاط بدن خود نشوید.